Εὐχαριστίες

Πρωτίστως εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν ζωή μου, γιὰ τὴν οἰκογένειά μου, γιὰ τὰ ἐνδιαφέροντα καὶ τὴν δουλειά μου. Τὸν εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἀγάπη: γιὰ τὴν δική Του ἀγάπη, γιὰ τὴν ἱκανότητα ποὺ μοῦ ἔδωσε νὰ ἀγαπῶ τοὺς ἄλλους καὶ νὰ ἀγαπῶμαι ἀπὸ αὐτούς. Τὸν εὐχαριστῶ γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὸν ἐνανθρωπίσαντα Θεό, γιὰ τὴν διδασκαλία Του καὶ τὸ δῶρο ποὺ μᾶς προσέφερε νὰ μετέχουμε στὴν ζωή Του. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν πραγματικότητα τοῦ Σταυροῦ, γιὰ τὴν Ἀνάστασή Του, γιὰ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο καὶ γιὰ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὴν Μητέρα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ Του. Αὐτὰ εἶναι τὰ Ἱερὰ Μυστήρια, ποὺ δόθηκαν σὲ ἐμᾶς καὶ γιὰ μᾶς.

Τὸ βιβλίο αὐτό, Ταξίδι μὲ τὴν εὐχή, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ ἐγχειρήματα, ποὺ συνδέονται μὲ τὴν ἐπιστροφή μου στὰ θρανία, μὲ σκοπὸ νὰ γνωρίσω τὴν Ἱστορία τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ ἐμβαθύνω στὶς θαυμαστὲς ἀρχὲς τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς. Ὁ μόνος δρόμος γιὰ νὰ ἀρχίσω νὰ κατανοῶ τὸ ὕψος τῶν Θείων Μυστηρίων καὶ τοῦ δώρου τῆς προσευχῆς ἦταν νὰ ἐπισκεφθῶ τοὺς ἐρημίτες, μοναχοὺς καὶ μοναχές, καὶ νὰ ἐπαναλάβω κι ἐγὼ τὸ «εἰπὲ λόγον». Αἰσθάνομαι τόσο τυχερὸς καὶ εὐλογημένος ποὺ συμφώνησαν νὰ ἐμφανιστοῦν τόσο στὴν ταινία ὅσο καὶ στὸ βιβλίο, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς συμβουλὲς καὶ τὴν σοφία τους καὶ τὴν ἱκανότητα νὰ τὴν μοιραστοῦν μὲ ἄλλους μέσα ἀπὸ τὸ δικό μου, πολυδιάστατο ἐγχείρημα. Ὅλα αὐτὰ βέβαια δὲν κατορθώθηκαν παρὰ μὲ τὴν συντροφικότητα καὶ συνεργασία πάρα πολλῶν ἀνθρώπων. Πρὶν ἀπὸ μερικὰ χρόνια γράφτηκα στὸ Union Theological Seminary, στὴν Πολιτεία τῆς Νέας Ὑόρκης, γιὰ ἕνα Master of Arts, ἕνα μεταπτυχιακὸ στὴν Φιλοσοφία καὶ ἐν τέλει ἕνα διδακτορικὸ στὴν Θεολογία καὶ τὶς Τέχνες, ἕνα διεπιστημονικὸ πρόγραμμα. Ὁ αἰδεσιμώτατος π. Ἰωάννης Ἀ. McGuckin ἦταν ὁ καθηγητής μου στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία καὶ σύντροφος σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ σχέδιά μου γιὰ τὰ Μυστήρια τῆς Προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ. Εἶμαι λοιπὸν πολὺ εὐγνώμων καὶ πρὸς αὐτόν, διότι μὲ ἐνεθάρρυνε νὰ γράψω καὶ νὰ ἐκδώσω αὐτὸ τὸ ἔργο. Ἡ δρ Janet Walton ὑπῆρξε τὸ ὁδηγητικό μου φῶς καὶ ἡ φίλη σὲ ὅλη τὴν πορεία τῶν σπουδῶν μου καὶ τὴν ἐνσωμάτωσή τους στὴν καλλιτεχνική μου ἔκφραση. Εἶμαι εὐγνώμων καὶ πρὸς αὐτήν.

Ἡ γυναίκα μου, Catherine Stine Chumley καὶ οἱ γιοί μου, Jack Hudson Morris Chumley καὶ Nathaniel Buskirk Chumley, μοῦ στάθηκαν μὲ ἀγάπη καὶ ὑπομονὴ καὶ μὲ ἐνεθάρρυναν τὰ τελευταῖα δέκα χρόνια, ποὺ κράτησε τὸ ἐγχείρημά μου αὐτό. Ἡ ἀδελφή μου, Ellen Chumley, Ph.D., καὶ οἱ ἀδελφοί μου Hays Chumley, M.A., καθὼς καὶ ὁ ἀείμνηστος Gary Buskirk Chumley, M.A., ὁ Ross Chumley καὶ ὁ γαμπρός μου John Bower Stine III, οἱ νύφες μου, Karen Heath Stine καὶ Kanta Bosniak, ὁ Josh Bosniak, ὁ Murry Bosniak, ὅλοι ὑπῆρξαν τόσο πολύτιμοι καὶ τοὺς ἀγαπῶ πολὺ γιὰ τὴν στήριξη ποὺ μοῦ προσέφεραν. Ἡ θεία μου, Edna Chumley Henderson, ὑπῆρξε πάντα ἀπὸ τοὺς πιὸ θερμοὺς θιασῶτες μου. Ὁ ἀείμνηστος Richard Dengler Stine, Ph.D., καὶ ἡ ἀείμνηστη Dorothy Cornog Stine, πεθερὸς καὶ πεθερά μου, οἱ ξαδέλφες Kathy Funk Arpin καὶ Cindy Funk Carlson μὲ τοὺς συζύγους τους, Donald καὶ Russell, ἐπίσης δὲν ἔλειψαν ἀπὸ δίπλα μου. Εὐχαριστῶ τοὺς γονεῖς μου, ἀειμνήστους Norris Gary Chumley καὶ Mary Ellen Buskirk Chumley, M.F.A., καθὼς καὶ τοὺς παπποῦδες μου, Hays Hardesty Buskirk, Ruth White Buskirk, Lon Downing Chumley καὶ Ellen Gary Chumley, καθὼς καὶ ὅλους τοὺς προγόνους μου. Προσεύχομαι γιὰ κάθε ἕναν ἀπ’ αὐτοὺς μὲ τὴν Προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ καθημερινὰ καὶ μὲ μεγάλη εὐγνωμοσύνη.

Φιλίες μιᾶς ζωῆς: ὁ Scott Alber καὶ ἡ Barbara Hatton Alber, ἡ Ruth Hatton Alber καὶ ἡ Ruth καὶ ὁ ἀείμνηστος Donn Alber· ὁ Rob Oudendijk, οἱ Frank καὶ Elaine Haney, οἱ Paul καὶ Glenna Pack, ὁ ἀείμνηστος David Mallery, ὁ Bob καὶ ἡ Margery Davis, ὁ Curtis καὶ ἡ Julie Davis, ὁ Fred «Tate» Billings, ὁ Michael White and ἡ Kathy καὶ ὁ Alan Bremer.

Ἡ συμβουλευτικὴ ὁμάδα γιὰ τὸ Ταξίδι μὲ τὴν εὐχή βοήθησε ἀφάνταστα κατὰ ποικίλους τρόπους: ὁ Macky Alston, ὁ αἰδεσιμώτατος Robert Edgar, ὁ αἰδεσιμώτατος δρ James A. Forbes, Jr., ὁ αἰδεσιμώτατος δρ Joseph Hough, Jr., ὁ Harville Hendrix, Ph.D., ἡ Helen LaKelly Hunt, Ph.D., ἡ Judith D. Moyers, ὁ James A. Sanders, Ph.D., ὁ αἰδεσιμώτατος δρ Robert καὶ ἡ Nikki Stephanopoulos, καὶ ὁ Robert Thurman, Ph.D., οἱ Bill καὶ Judith Moyers μοῦ προσέφεραν πολλά, ὅπως βεβαίως καὶ ἡ Sandy Heberer καὶ ἡ Cara Liebenson τοῦ PBS καὶ ἡ Cynthia Fenneman τῆς Δημόσιας Ἀμερικανικῆς Τηλεόρασης. Ἀνεκτίμητη καὶ ἡ προσφορὰ τῆς ὁμάδας τοῦ διδακτορικοῦ στὸν τομέα τῆς Χριστιανικῆς Παιδείας καὶ Ἱεραποστολῆς: ὁ Euan K. Cameron, D.Phil., ὁ αἴδ. John Chryssavgis, D.Phil., καὶ ὁ ἀείμνηστος George C. Stoney. Ὁ Todd Edison French, Ph.D., καὶ ὁ David Sanchez, Ph.D., ὑπῆρξαν σύντροφοι καὶ φίλοι στὴν διάρκεια τοῦ διδακτορικοῦ. Ὁ Scott Cairns, Ph.D., ὑπῆρξε πνευματικὸς ἀδελφὸς καὶ φίλος. Ὁ αἴδ. δρ Michael Kinnamon and ἡ Pat Pattilo στὸ Ἐθνικὸ Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν τοῦ Χριστοῦ βοήθησαν στὴν «διάδοση τοῦ Λόγου».

Οἱ χορηγοί μας γιὰ τὸ ντοκιμαντὲρ «Τὰ Μυστήρια τῆς Προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ» ἔπαιξαν ζωτικὸ ρόλο. Βασικοὶ δωρητὲς καὶ πρωτεργάτες, ὅπως τὸ Ἵδρυμα Virginia H. Farah, τὸ Ἵδρυμα Avalon, τὸ Τάγμα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέα, οἱ Ἄρχοντες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὴν Ἀμερικὴ Harville Hendrix, Helen LaKelly Hunt, Abby καὶ Stephen Wise, Arthur Trotman, Nancy Fish, Mary Reilly, Charles καὶ Pam Perkins, Marcus Pauls, Lucas Pauls, Sandra Kress, Anne Jarrell, Judith καὶ Jerry Miller, Derek Berg καὶ Janice Ellsworth, Michael καὶ Cynthia Schlegel, Marian Warden, Darelyn Olsen, Susan Hermanson, Jim Selfe, τὸ Ἵδρυμα Brauner, ὁ Calvin Mew, ἡ Susan Schulte Braddock καὶ ὁ Aldon James, ὑπῆρξαν γιὰ μένα ἐπίγειοι ἄγγελοι. Εὐχαριστῶ τὴν ἐπιτροπὴ καὶ τὰ μέλη τοῦ National Arts Club, τὸν Σεβασμιώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Σινᾶ κ. Δαμιανό, τὸν μακαριστὸ Πατριάρχη Ρουμανίας κυρὸ Θεόκτιστο, τὸν νῦν Μακαριώτατο Πατριάρχη Δανιὴλ καὶ τὸν Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσιῶν Κύριλλο. Ἐπίσης τοὺς πολλοὺς Ἡγουμένους καὶ Ἡγουμένες καὶ τοὺς ἐπικεφαλῆς τῶν Ἐξωτερικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Ὑποθέσεων, οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν ἐξαιρετικὰ βοηθητικοί. Τοὺς εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἄδεια βιντεοσκόπησης μέσα στὰ μοναστήρια καὶ γιὰ τὸ ὅτι διευκόλυναν τὶς συναντήσεις μας μὲ μοναχοὺς καὶ μοναχές. Γιὰ τὶς σοφές τους συμβουλὲς εὐχαριστῶ τὸν Καθηγούμενο Γέροντα Ἐφραὶμ τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου, τὸν πατέρα Μακάριο ἀπὸ τοὺς Ταξιάρχες, τὸν Σεβασμιώτατο Laurentiu Streza τοῦ Sambata de Sus, τὸν Σεβασμιώτατο Iustin Sigheteanul τῆς Μονῆς Ἁγίας Ἄννας. Ἂς ἔχουμε τὴν εὐχὴ τοῦ μακαριστοῦ ἐπισκόπου Iustinian Chira Maramureseanul. Τὴν ἀδελφὴ Εἰρήνη Pantescu τοῦ Βορονέτ· τὴν ἀδελφὴ Ἰωσηφίνα Giosanu τοῦ Βαράτεκ· τὸν αἰδεσιμολογιώτατο Ioan Mihoc· τὴν ἀδελφὴ Ὀλυμπιάδα Chiriac· τὸν ἀρχιμανδρίτη Clement Haralam· τὸν πατέρα Cyril Hovorun προηγούμενο τῆς Πετσέρσκαγια Λαύρα, τὸν ἀρχιμανδρίτη Ἰωνᾶ τῆς Μονῆς Ἁγίου Ἰωνᾶ· τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Θεόγνωστο τοῦ Sergiev-Posad καὶ τὸν πατέρα Γεώργιο Kirindas τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας· τὸν πατέρα Ἀλέξανδρο Καρλοῦτσο καὶ τὸν Mark Arey, ποὺ βοήθησαν πολύ. Εὐλογηθήκαμε μὲ τὴν καθοδήγηση θαυμάσιων ἀνθρώπων τόσο ἐπὶ πνευματικῶν ὅσο καὶ ἐπὶ ὑλικοτεχνικῶν θεμάτων: τὸν πατέρα Ruwais, τὸν πατέρα Λάζαρο, τὸν πατέρα Ἰουστῖνο, τὸν πατέρα Γρηγόριο, τὸν Γέροντα Παῦλο, τὸν ἀρχιμανδρίτη Σεραφεὶμ Man, τὸν αἰδεσιμώτατο Dan Sandu, τὸν πατέρα Dorinel Dani, τὸν διάκονο Ἀντώνιο καὶ τὴν Ἑλένη Vovchenko. Εὐχαριστῶ τοὺς μοναχοὺς πατέρα Νεῖλο, πατέρα Γρηγόριο, πατέρα Δανιήλ, ἀρχιμανδρίτη Θεόφιλο, τὴν μητέρα Μαρία, τὸν πατέρα Παΐσιο, τὸν πατέρα Μάξιμο, τὴν ἀδελφὴ Γκαλένα, τὴν ἀδελφὴ Ἀγγελίνα καὶ τὸν πατέρα Ἰάκωβο, ποὺ γενναιόδωρα ἐμφανίστηκαν στὴν ταινία καὶ τὶς συνεντεύξεις.

Στὸ ἐγχείρημά μας χρησιμοποιήθηκαν ἑπτὰ γλῶσσες καὶ οἱ μεταφραστὲς ὑπῆρξαν πολύτιμοι: Helle Tzalopoulou-Barnstone, αἰδεσ. George Zugravu, αἰδεσ. Dan Sandu, Fevronia K. Soumakis, Aheb Kamel, Sophronies Michaelides, Sergey Trostianskiy καὶ Zinoviy Chesnikov. Καταπληκτικὸς στὴν ἀπομαγνητοφώνηση ὁ C. Paul Grenier.

Εὐχαριστῶ τὸν ἀτζέντη μου, John Thornton, καθὼς καὶ τὸν ἀρχικὸ ἐκδότη τοῦ Harper One, τὸν Mark Tauber, καὶ τὸν ἐπιμελητή μου, Roger Freet, ποὺ ἔφεραν στὴν ζωὴ αὐτὸ τὸ βιβλίο. Εἶμαι ἰδιαιτέρως εὐγνώμων πρὸς τὸν Καθηγούμενο τῆς Μονῆς Βατοπαίδιου Γέροντα Ἐφραὶμ καὶ τοὺς πατέρες τῆς Μονῆς, ποὺ βοήθησαν στὴν ἔκδοση τοῦ παρόντος βιβλίου, ἀλλὰ καὶ πρὸς τοὺς ἐκδότες καὶ διανομεῖς μου Ἀθανάσιο Σταμούλη καὶ Φώτιο Σταμούλη τῶν ἐκδόσεων ΑΘΩΣ, καθὼς καὶ στὴν ἐπιμελήτρια τῆς ἔκδοσης, Σταυρούλα Σταμάτη. Ὁ Hugh VanDusen ὑπῆρξε ὅλα τὰ χρόνια ἔμπιστος φίλος. Ὁ Steven Waldman καὶ ἡ Elizabeth Sams (ἀπὸ τὸ Beliefnet) ὑποστήριξαν ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα τὶς ἰδέες καὶ τὸ ἔργο μου.

Μὲ πολλὴ χαρὰ μοιράζομαι τὸ καλλιτεχνικὸ ἔργο τῆς εἰκονογράφου Eileen McGuckin. Πολλὲς ἀπὸ τὶς φωτογραφίες τοῦ βιβλίου ὀφείλονται στὸν πολὺ σεβαστό μου John A. McGuckin καὶ στοὺς κινηματογραφιστές μας Patrick Gallo, Dwight Grimm καὶ John Foster. Εὐχαριστῶ τὸν David Aslan, ἐπιμελητὴ καὶ παραγωγὸ τῆς ταινίας-ντοκιμαντέρ, τὸν Richard Devletian, συνθέτη καὶ ὑπεύθυνο ἤχου, τοὺς Chao-Ying Lin, σχεδιαστὴ ἱστοτόπων, καὶ Taili Wu, τὸν ψηφιακό μας σκηνοθέτη καὶ σχεδιαστὴ γραφικῶν. Στὶς φάσεις, ποὺ ἀκολούθησαν τὴν παραγωγή, συνεργάστηκαν μαζί μας ἐξαίρετοι εἰδικευόμενοι: ἡ Sarah Sellman, ὁ Alex Forstenhausler and ὁ Yunah Chung.

Εἴμαστε εὐγνώμονες γιὰ τὴν βοήθεια, ποὺ μᾶς προσέφερε ἡ αἰγυπτιακὴ ἀποστολὴ στὸ Γραφεῖο Τύπου τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, ὁ Ismail Khairat, ἡ Rosanna and ἡ κυρία Mahmoud Basma· τὸ ρουμανικὸ ταξιδιωτικὸ γραφεῖο, Simion Alb· τὸ ρουμανικὸ Πολιτιστικὸ Ἰνστιτοῦτο Corina Suteu· ὁ Γενικὸς Πρόξενος τῆς Οὐκρανίας στὴν Νέα Ὑόρκη, Bohdan Movchan· ἀπὸ τὸ Enjoy Travel in Egypt, ὁ Ahmed Said· τὸ ξενοδοχεῖο Central στὸ Πλοέστι τῆς Ρουμανίας· τὸ Sky Gate Golden Tulip στὸ Βουκουρέστι – Otopeni· τὸ Κέντρο Ἀμερικανο-Οὐκρανικῶν Ταξιδιωτικῶν Ἐπιχειρήσεων καὶ τὸν Igor Issayev· τὸ ἑστιατόριο Khutorets στὸ Κίεβο καὶ τὰ Royal Card Restaurants στὴν Οὐκρανία.

Τέλος εἶναι πολλοὶ οἱ φίλοι, οἱ συνάδελφοι καὶ συνεργάτες, ποὺ κατὰ μοναδικοὺς τρόπους βοήθησαν νὰ βγεῖ αὐτὸ τὸ βιβλίο καὶ νὰ ἐπιτύχουν τὰ πάμπολλα συναφῆ ἐγχειρήματα: εἶναι οἱ Jesse Willmon, Kirsten Sorten, Donald Kautz, Bowie Snodgrass, George Mathew, Elizabeth Harding, John Snodgrass, Justin Lasser, Mark C. Taylor, Emily Brennan, ὁ Σεβασμιώτατος Nicholae Condrea, ὁ δρ Anton C. Vrame, οἱ δρ Patton Burchett, δρ Dan and Julia Vaca, Spyros and Katerina Tsimouris, π. Vasileios Thermos, Hugo Espinel, Alexandra Zobel, Ashley J. French, Bethany Cole, Neil Sharrow, Polly Campbell, Monique van Kerkhof, Lou Volpicelli, Sarah Masters καὶ Al Cattabiani.